Sırt Ağrısı Tedavisi

Sırt ağrısı, yaşamlarının bir noktasında 10 kişiden 8’ini etkileyen en yaygın tıbbi sorunlardan biridir. Sırt ağrısı, donuk, sürekli bir ağrıdan ani, keskin bir ağrıya kadar değişebilir. Akut sırt ağrısı aniden ortaya çıkar ve genellikle birkaç günden birkaç haftaya kadar sürer. Sırt ağrısı üç aydan uzun sürerse kronik olarak adlandırılır. 

Çoğu sırt ağrısı, biraz zaman alsa da kendi kendine geçer. Reçetesiz satılan ağrı kesiciler almak ve dinlenmek yardımcı olabilir. Ancak 1 veya 2 günden fazla yatakta kalmak durumu daha da kötüleştirebilir. 

Sırt ağrısı tedavisi, ne tür bir ağrınız olduğuna ve buna neyin sebep olduğuna bağlıdır. Sıcak veya soğuk paketleri, egzersizi, ilaçları, enjeksiyonları, tamamlayıcı tedavileri ve bazen ameliyatı içerebilir.

Sırt Ağrısı Tedavisi Nedir?

Omurga vücudun ana yapısal desteğidir. Kişiyi dik duracak kadar sabit ancak hareket edebilecek kadar esnek tutması gerekir. Bu nedenle birçok kişinin zaman zaman sırt ağrısı sorunlarıyla karşı karşıya kalması şaşırtıcı bir durum değildir.

Sırt ağrısı kaslardan, bağlardan, tendonlardan, fıtıklaşmış disklerden, kırıklardan ve üst, orta ya da alt sırt bölgelerindeki diğer sorunlardan kaynaklanabilir. Bazen etkilerini hemen hissetmek mümkün olsa da çoğu durumda sırt sorunları zamanla gelişir. Bu durumun giderilmesi amacıyla uygulanan çeşitli tedavilere sırt ağrısı tedavisi adı verilir.

Sırt Ağrısı İçin Fizik Tedavi Neden Yapılır?

Sırt ağrısı için fizik tedavi sırt ağrısının giderilmesi amacıyla uygulanır. Sırt ağrısı için fizik tedavi kişiye özel olarak ağrıya neyin sebep olduğuna ve sırtın hangi bölgesinde olduğuna göre belirlenir.

Sırt bölgesi baş bölgesinin altından başlar ve bele kadar uzanır. Omurganın iki yanındaki alanı da kapsar. Bu bölgede yüzeysel ve derin kas grupları vardır. Sırt ağrılarının nedeni genellikle bu kas gruplarında ortaya çıkan spazm, inflamasyon ve aşırı zorlanmadır. Kas incinmesi gibi mekanik nedenler de sırt ağrılarına neden olabilmekle birlikte kamburluk, kireçlenme, mikrobik omurga hastalıkları, sırt omurga fıtığı ve ankilozan spondilit sonucu da sırt ağrısı oluşabilir. Kalp, safra kesesi, mide, akciğer, pankreas ve on iki parmak bağırsağı ülseri gibi organ ağrıları neticesinde de sırt ağrısı oluşabilir.

Sırt ağrısına eşlik eden kilo kaybı, ele kitle gelmesi, ağrıya gece terlemesinin eşlik etmesi, ağrının sürekli artması ve bir aydan uzun sürmesi durumunda detaylı bir doktor muayenesinden geçilmelidir.

Mekanik ve dejeneratif bozukluklardan kaynaklanan sırt ağrıları genellikle benzer şekilde tedavi edilir. Kas gevşetici, ağrı kesici, antiromatizmal ve antidepresan ilaçlar ile yüzeysel etkili pomatlar sıklıkla kullanılabilir. Sırt ağrısı tedavisi kapsamında en sık uygulanan egzersizler arasında; sırt ekstansiyon egzersizleri, boyun egzersizleri, bel fleksiyon egzersizleri ile omuz kaslarını kuvvetlendirmeye yönelik egzersizler sayılabilir. Miyofasial ve fibromiyalji sorunu yaşayan hastalarda soğuk sprey uygulamaları ile tetik nokta enjeksiyonlarına başvurulabilir. Sırt ağrısı fizik tedavi uygulamaları genellikle birçok hastanın sorununun tedavi edilmesini sağlar. Dejeneratif ve mekanik hastalıklar dışındaki nedenlerden kaynaklanan sırt ağrıları için altında yatan nedene göre tedavi planlanır.

Sırt Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılıyor?

Sırt ağrısı tedavisi için ilk olarak hastanın klinik öyküsü alınarak fiziki ve nörolojik muayene yapılmalıdır. Sistemik rahatsızlıkların ayırt edilebilmesi için laboratuvar testlerinden de yararlanılabilir. Şikayete yönelik olarak röntgen ve MR gibi radyolojik yöntemlerin yanı sıra gerekli durumlarda EMG uygulanabilir.

Sırt ağrısı tedavisi için öncelikle sorunun altında yatan neden belirlenmelidir. Bu amaçla uygulanan testlerle tanıya gidilmeli ve neden belirlendikten sonra tedavi uygun şekilde planlanmalıdır. Sorunun omurga ve kas problemlerinden kaynaklanması durumunda;

• Yüksek risk altında olan masabaşı çalışanlar ve bilgisayar kullananlar için ofis ergonomisinin sağlanmasına yönelik önlemler alınmalıdır. Bel boşluğunu dolduran ve sırtı yüksek sandalyeler kullanılmalı, bilgisayar ekranı göz hizasında bulunmalıdır. En fazla 2 saatte bir oturulan yerden kalkılarak yürünmeli ve baş-boyun hareketleri yapılmalıdır.
• Aşırı kilodan ve stresten uzak durulmalıdır.
• Spor ve egzersiz yapılmalıdır. Fiziki kapasitenin yeterli olmaması sırt ve karın kaslarında zayıflamaya neden olur. Bunun sonucunda kişinin sırt ve bel ağrısı yaşaması riski artar. Bu durumun engellenmesi için haftada 3-4 gün, düzenli şekilde ve uygun egzersizler yapılmalıdır.
• Bilgisayar kullanımı sırasında duruşa özen gösterilmelidir.
• Ağır kaldırma esnasında gerekli kurallara göre davranılmalıdır.
• Sırt ağrısı fizik tedavisi için fizik tedavi uzmanlarına başvurulmalıdır.
• Gerekli görülmesi durumunda ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar kullanılması ya da ağrı noktalarına enjeksiyon yapılması söz konusu olabilir.
• İlaç tedavisi yetersiz kalırsa masaj, fizik tedavi ve nöralterapi gibi yöntemlere başvurulmalıdır.

Diğer yandan sırt bölgesiyle ilişkili olmamakla birlikte bu bölgedeki ağrı ile karakterize olan hastalıkların olabileceği de unutulmamalıdır. Bu tarzdaki sırt ağrısı nedenleri arasında; biliyer kolik gibi safra kesesi hastalıkları, obstrüktif, pnömoni ya da mikrobik nedenlerle ortaya çıkan böbrek rahatsızlıkları sayılabilir.

Sırt Ağrısı Tedavisi Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Sırt ağrısı tedavisi altında yatan nedene göre planlanıp uygulandığı takdirde birçok farklı sorunun giderilmesini sağlayabilir. Sırt ağrısı şikayeti yaşayan hastaların yaşadıkları ağrıyı detaylı bir şekilde tarif etmesi önemlidir. Ağrının şiddeti belirlenirken ağrı günlüğü ya da ağrı ölçeği gibi yardımcı yöntemler de kullanılabilir. Klinik öykü, fiziki muayene, nörolojik muayene, laboratuvar testleri ve radyolojik görüntüleme yöntemleri sayesinde sırt ağrısı sorunu yaşayan hastaya en doğru teşhis koyulabilir.

Sırt ağrısı tedavisi için uygulanacak yöntemler sorunun altında yatan nedene göre belirlenir. Pek çok hastada sırt ağrısı vakası ortalama 1 ay içinde kendiliğinden geriler. Bazı kişilerdeyse aylarca sürebilir. Genellikle yaşam şeklinde yapılan değişiklikler ağrıyı hafifletir.

Sırt ağrısı ilaçlı ve ilaçsız olarak tedavi edilebilir. Akut sırt ağrılarına yönelik olarak genellikle ilaç tedavisi tercih edilir. Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar sırt ağrılarını hafifletebilir. Aynı şekilde kas gevşeticiler de kullanılabilir.

Ağır sırt ağrısı vakalarında kısa süreliğine narkotik ağrı kesiciler tercih edilebilir. Kronik sırt ağrılarında bazı antidepresan türü ilaçlar da etkili olabilir. Bazı durumlarda ağrılı noktaya steroid enjeksiyonu yapılması gündeme gelebilir. 

İlaç tedavisi hareket, yüzme, bisiklet ve yürüyüş gibi ilaçsız tedavilerle de desteklenir. Bazı durumlarda fizik tedavi uzmanlarından destek alınarak sırt ve karın kaslarının güçlendirilmesini, esnekliğin artırılmasını sağlayacak egzersiz çalışmaları yapılarak etkili sonuçlar sağlanabilir. Bu aşamada hastalar ağrının şiddetlenmemesi ya da tekrarlamaması için uzak durulması gereken hareketler konusunda bilgilendirilir.

Sırt ağrısı tedavisi sonrası rahat ve düşük topuklu ayakkabılar tercih edilmelidir. Böylece sırt bölgesinde zorlanma oluşması önlenir. Herhangi bir pozisyonda uzun süre hareketsiz kalınmamalıdır. Zaman zaman esneme hareketleri yapılması ihmal edilmemelidir. Doğru esneme hareketleri günlük yaşamın bir parçası haline getirilmelidir. Duruş, sürüş, oturuş ve yatış pozisyonu yeniden düzenlenmelidir.