Yapılan araştırmalara göre her beş kişiden biri yaşantısının bir döneminde farklı şiddette sırt ağrıları ile karşı karşıya kalmaktadır. Sırt ağrısı her yaş grubunda görülebilen, yaşam kalitesini ciddi düzeyde etkileyebildiği gibi önemli hastalıkların belirtisi olarak da ortaya çıkabilen bir sağlık sorunudur.

Pek çok sağlık sorununda olduğu gibi sırt ağrısının da erken ve doğru teşhis edilmesi çok önemlidir. Sırt ağrısı temelde sırttaki omurganın her iki yanında bulunan kasların gerilmesine bağlı olarak ortaya çıkar. Boyun omurgası normalde “C” harfine benzer bir yapıdadır. Zaman içinde çeşitli nedenlere bağlı olarak boyun omurgasında düzleşme ortaya çıkar. Omuza ve sırta giden sinirlerin çıkışları daralınca sinirlerin baskı altında kalması söz konusu olur. Ortaya çıkan baskı nedeniyle sırt kaslarında gerilme ve ağrı meydana gelir. Kaslar uzun süre gergin kaldığı takdirde fibrozit denilen kas topakları görülür. Ağır kaldırma, yorgunluk ya da klimaya maruz kalma gibi çeşitli tetikleyici etkenlere de bağlı olarak sırt ağrısı ortaya çıktığı gibi bazı kişilerde sırt ağrısının azaltılmasına yönelik olarak kambur bir duruş oluşabilir. Diğer yandan sırt ağrısının pek çok farklı hastalığın belirtisi olması riski de vardır.

Sırt Ağrısı Neden Olur?

Genellikle masa başı çalışan kişilerde sıklıkla rastlanan sırt ağrısı myofasiyel ağrı olarak adlandırılır. Masa başında çalışan kişilerin en sık karşılaştığı sorunlardan biri kaslara ve yumuşak dokulara bağlı olarak sırt bölgesinde gelişen ağrılardır. Çoğunlukla sırt kaslarını üzerine basıldığında ağrı tetiklenir ve duruş bozukluğu oluşabilir.

Sırt ağrısı; kalp, akciğer ve safra kesesi hastalıklarına bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Özellikle sırt bölgesinde omuzlardan kaburgaların bitimine kadar ağrı hissedilmesi mümkündür. Bölge olarak sırta yakın olması nedeniyle boyun fıtığı da sırt ağrısına yol açabilir. Buna ek olarak boyun ve sırt omurgalarında meydana gelen kireçlenme nedeniyle de sırt ağrısı yaşanabilir. Bu ağrıya kolda uyuşukluk ve güç kaybının eşlik ettiği durumlarda boyun fıtığı olduğu düşünülebilir.

Yumuşak doku romatizması olarak bilinen fibromiyalji de sırt ağrısı belirtileri ile kendini gösterebilir. Başta sırt bölgesi olmak üzere yaygın vücut ağrısına neden olabilen fibromiyalji genellikle kadınlarda görülür. Sırt ağrıları şişkinlik, yorgunluk, stres ve depresyon ile birlikte yoğun bir şekilde hissedilebilir. Fibromiyalji tedavisinde multidisipliner bir yaklaşıma gereksinim duyulur.

Skolyoz yani omurga eğriliği özellikle gelişme çağındaki hastaların çok yoğun bir şekilde sırt ağrısı yaşamasına yol açabilir. Hastanın şikayetleri dinlenme ile hafiflerken bilgisayar karşısında artar. Skolyozun erken dönemde teşhis ve tedavi gerektiren ciddi bir sağlık sorunu olması nedeniyle sırt ağrıları mutlaka dikkate alınmalıdır.

Osteoporoz daha çok kadınlarda sırt ağrısı, sırt kemiklerinde kırılma ve bunun sonucunda boy kısalmasına neden olabilen bir durumdur. Sırt üzerinde yoğunlaşan ağrının ve hassasiyetin son derece şiddetli olması mümkündür. Sırt ağrısından kaynaklanabilecek kamburluğun önlenmesi için ilaç tedavisinin yanı sıra sırt kaslarını geliştirici egzersizlerden de faydalanılabilir.

Sırt ağrısı tüm bunlara ek olarak;

• Kişinin gece uykudan uyanmasına neden olan ağrılar ile romatizmal hastalıklarda ve eklem şişmelerinde ortaya çıkabilir.
• Kürek kemiğine vuran sırt ağrısı kalp krizi belirtisi olarak ortaya çıkabilir.
• Daha çok ergenlerde görülen ankilozan spondilitde isimli hastalık sabah tutukluğuna ve sırt ağrısına neden olabilir.
• Zona yani sinir ucu iltihabı kendini sırt ağrısı ile gösterebilen hastalıklardan biridir.
• Alkaptonüri, omurilik iltihabı, paroksismal noktürnal hemoglobinüri, akut aksonal veya demiyelinizan polinöropati gibi çeşitli hastalıkların belirtisi arasında da sırt ağrısı sayılabilir.

Sırt Ağrısına İyi Gelen Egzersizler

Egzersiz yapmak sırt ağrılarını hafifletmesinin yanı sıra sırt kaslarının gevşeyip güçlenmesini sağlayarak yeni ağrılar oluşmasını önler. Isınma ve gevşeme hareketlerinin ardından uygulanabilecek sırt egzersizleri şu şekildedir:

• Kapı çerçevesinde ayakta durulur ve ellerle kapı çerçevesinin üzerinden destek alınarak öne doğru esnenir.
• Sandalyede oturulur. Eller baş arkasında birleştirilerek geriye doğru esnenir ve tavana bakılır.
• Sırt duvara yaslanır. Dirseklerle bilekler duvara temas edecek şekilde kollar açılır. Kollar duvarla temas kesilmeksizin yukarı kaldırılıp indirilir.
• Kürek kemikleri 5 saniye boyunca birbirine yaklaştırılır ve gevşetilir.
• Yüz üstü uzanıldıktan sonra göğsün altına bir yastık alınır. Kollar iki yana açılarak başparmak tavana doğru dikilir ve kollar yukarı kaldırılıp indirilir.
• Zemine oturulup ayaklar uzatılır. Bacaklar yandan tutulup baş göbeğe doğru eğilir. Sonrasında bu pozisyonda kollar yukarı kaldırılıp indirilir.
• Zeminde eller ve dizler üzerinde durulur. Karın kasları kasılarak omurga düzleştirilir. Karın gevşetilmeden sol kol öne ve sağ ayak arkaya doğru uzatılır. Daha sonra aynı işlem sağ kol ve sol ayakla tekrarlanır.
• Spor salonunda kürek çekme egzersizleri yapılabilir.

Sırt ağrısı tedavisine başlanmadan önce sırt ağrısının altında yatan neden belirlenmelidir. Bunun için fiziki muayene, hastanın öyküsü, MR, EMG, BT ve direkt grafi gibi incelemelerden yararlanılır. Sırt ağrısının nedenine ve şiddetine bağlı olarak lokal etkili merhemler ve kas gevşeticilerin kullanılması gündeme gelebilir.