Fizik tedavide uygulanan klasik yöntemler birçok durumda en iyi sonuçları sağlar ve çoğu terapist, kas dengesizliklerinin düzenlenmesine yardımcı olma için egzersizin gerekli olduğu konusunda hemfikirdirler. Bununla birlikte pek çok terapist, artık işlevin restorasyonuna farklı bir bakış açısıyla yaklaşmaktadır. Bu kapsamda bir kasın neden düzgün bir şekilde çalışmadığıyla ilgilenirler ve egzersizi iyileşmenin temel adımı olarak değil manuel terapinin bir parçası olarak görürler.

Manuel terapi bir cihaz ya da makinenin aksine ellerle uygulanan özel bir tedavi şeklidir. Manuel terapide uygulayıcılar kas spazmı, kas gerginliği ve eklem disfonksiyonunun neden olduğu ağrının azaltılması amacıyla kas dokusuna baskı uygulamak ve eklemleri manipüle etmek için ellerini kullanırlar.

Manuel terapi, belirli kas – iskelet sistemi koşullarında yeterli hareketlilik ve hareket açıklığı olmayan eklemlerin tedavisinde yardımcı olabilir. Bu sınırlama rahatsızlığa, ağrıya ve işlev, duruş ve harekette bir değişikliğe yol açabilir. 

Manuel terapi, hastayı daha ağrısız ve daha doğal harekete döndürmek için sert eklemlere hareketliliği geri kazandırmayı ve kas gerginliğini azaltmayı içerir. Bu nedenle manuel terapi hem sakroiliak eklem disfonksiyonu gibi eklem problemlerini içeren kronik sırt ağrısı olan hastalarda sırt ağrısını hafifletebilir hem de sırt kası gerilmesi ya da yumuşak doku yaralanmalarından kaynaklanan akut sırt ağrısını giderebilir.

Grup olarak manuel terapi teknikleri sırt ağrısını azaltmak ve esnekliğini artırmak için gergin sırt kaslarının ve kısıtlı eklemlerin gevşetilmesini amaçlar. Genel olarak manuel fizik tedavi teknikleri aşağıdaki hareket türlerini kullanır:

• Kaslar gibi vücudun yumuşa dokularına baskı uygulayan masaj da dahil olmak üzere yumuşak doku çalışması. Bu basınç kasları gevşetmeye, dolaşımı artırmaya, yara dokusunu parçalamaya ve yumuşak dokulardaki ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Mobilizasyon/manipülasyon; kemikleri ve eklemleri doğal pozisyonlarına döndürmek, çekmek ya da itmek için yavaştan hızlıya değişen hızlarda, kuvvetlerde ve mesafelerde ölçülen hareketler kullanır. Bu, eklem çevresindeki sıkı dokuları gevşetmeye, eklem ve çevresinde bulunan dokudaki ağrıları azaltmaya, esneklik ve hizalamaya yardımcı olabilir.

Spesifik Manuel Fizik Tedavi Teknikleri

Manuel terapiye ya da herhangi bir fizik tedavi uygulamasına başlanmadan önce bölgedeki kan ve sinir beslemesinin tam bir değerlendirmesini ayrıca kemik ve kas değerlendirmesini içerir. Değerlendirmenin sonuçlarına ve her hastanın kendine özel durumuna göre manuel fizik tedavi türlerinin bir kısmının ya da bir kombinasyonunun uygulanmasına dayanır.

Yumuşak Doku Mobilizasyonu

Eklemlerin çevresindeki kasları ve eklerinin rollerini tanımak çok önemlidir. Eklem hareketi tekrar sağlandığında kas gerginliği sıklıkla azalabilir. Ancak çoğu zaman spazm mevcut olmaya devam edecektir. Bu gibi durumlarda kas gerilimine dikkat edilmelidir. Yoksa eklem disfonksiyonu geri dönebilir. 

Yumuşak doku mobilizasyonunun amacı; çeşitli yaralanmalardan kaynaklanan skar dokusu gibi elastik olmayan ya da lifli kas dokusunu parçalamak, doku sıvılarını hareket ettirmek ve kas gerginliğini gevşetmektir. Bu prosedür genellikle omurgayı çevreleyen kaslara uygulanır, ritmik germe ve derin basınçtan oluşur. Katman katman değerlendirme yoluyla en büyük doku kısıtlaması alanı lokalize edilir. Belirlendikten sonra bu kısıtlamalar çok çeşitli tekniklerle harekete geçirilir.

Germe – Karşı Germe

Bu teknik, ağrılı hassas noktalarla sonuçlanan yapısal ve postüral sorunlara neden olan anormal nöromüsküler refleksleri düzeltmeye odaklanır. Hastaya hassasiyetinin hangi noktada azaldığı sorularak rahat ettiği pozisyon bulunur. Hasta yaklaşık 90 saniye bu pozisyonda tutularak hafif germe yoluyla asemptomatik gerilim indüklenir ve yavaş yavaş bu pozisyondan çıkarılarak vücut kaslarının normal bir gerilim seviyesine getirilmesi sağlanır. Kaslardaki bu normal gerilim, iyileşmeye zemin hazırlar. Bu teknik, diğer prosedürlerle tedavi edilemeyecek kadar akut ya da çok hassas olan sırt problemleri için fayda sağlayacak kadar hassastır. Gerilme – karşı zorlama özellikle akut dönemde oldukça iyi tolere edilir.

Bazı durumlarda kas çekilmesi teşhisi koyulan hastalara dinlenme, buz ve masaj tedavisi uygulanır. Bu teknikler hastanın kendisini daha iyi hissetmesini sağlasa da kas spamı kısıtlı bir eklem tepkisi verdiğinden ağrı genellikle geri döner. Eklem mobilizasyonu, sınırlı eklemi gevşetmeyi ve yavaş hız ve amplitüdü doğrudan bir eklem bariyerine hareket ettirerek hareket aralığını artırmayı, gerçek kemik yüzeylerini birbiri üzerinde farklı şekillerde hareket ettirmeyi içerir.

Kas Enerjisi Teknikleri

Kas enerjisi teknikleri kısıtlı eklemleri harekete geçirmek ve kısaltılmış kasları uzatmak için tasarlanmıştır. Bu prosedür, uygulayıcı tarafından belirli bir konumdan ve belirli bir yönde uygulanan, belirgin şekilde kontrol edilen bir karşı kuvvete karşı hastanın kaslarının gönüllü bir şekilde kasılması olarak tanımlanır. 3 – 5 saniyelik kasılmaların ardından eklem hastanın tekrar kas kasılması yaptığı yeni bariyerine götürülür. Bu iki ya da daha fazla kez tekrarlanabilir. Fizyoterapistin tüm işi yaptığı pasif prosedür yerine aktif bir prosedür olarak kabul edilir. Kas enerjisi teknikleri genellikle hasta tarafından iyi tolere edilir ve eklemlerde zorlanmaya neden olmaz.

İyileşme sürecinin devam ettirilmesi ve tekrarlayan ağrının önlenmesi için ağrı sorunu yaşayan hastalar, manuel terapi sırasında ve sonrasında egzersiz programı da dahil olmak üzere uygun görülen diğer uygun tedavilere katılmaya teşvik edilir.